Samenvattingen

Economie en het goede leven                                      

datum lezing : 21-11-2023

 

‘Het goede leven’  moeten we zien als het goed beheer van een huishouden … en het goed beheer steunt op twee hoofdpeilers , nml  stabiliteit en groei.

De stabiliteit kunnen we onderverdelen in 3 groepen :

1.monetaire stabiliteit :  de prijzen moeten stabiel blijven of maximaal stijgen met 2% om de koopkracht van de bevolking te behouden/verbeteren.

2.financiële stabiliteit : het banksysteem  (en niet alleen in het westen !) moet solide zijn. Na de monetaire crisis van 2008 werden de regels voor de banken strenger en werd het toezicht verhoogd.

3.budgettaire stabiliteit :  een begrotingstekort kan groei genereren als het geld goed besteed wordt maar mag niet te groot worden.  De rente van een staatslening wordt bepaald door de solvabiliteit van een land, gelukkig is er voldoende spaargeld in België om het begrotingstekort intern te financieren.

Er is meer dynamiek en groei nodig om de vergrijzing van de samenleving te kunnen betalen, daarom moet(en) :

1.de regulering zo bedrijfsvriendelijk zijn als mogelijk

2.de groei door de overheid ondersteunt worden

3. er voldoende, goed opgeleide arbeidskrachten zijn, en dit door :

                a. te werken aan een werkzaamheidgraad van 80%

                b. te werken aan de verhoging van de productiviteit

                c. te werken aan een permanente opleiding

Tenslotte beseffen we, meer en meer, dat we bovenstaande instrumenten op europees niveau moeten beheersen.

 

 

De EU en de oorlog in Oekraïne       

datum themalezing : 14-11-2023

 

Er is een sterk parallellisme tussen de vraag, na de tweede wereldoorlog, van Stalin aan Adenauer dat Duitsland zou neutraal blijven en niet toetreden tot enige westerse alliantie (NATO-EU) en de vraag van Poetin aan Zelinski dat Oekraïne neutraal zal blijven.

Met de Russische inval in Oekraïne bevinden we ons definitief in een nieuwe fase (die al begonnen is in 2016) waarin de EU wordt uitgedaagd om een geopolitieke rol te spelen en zich via haar ‘strategische autonomie’ te positioneren ten aanzien van de nieuwe polen op het wereldtoneel: de Verenigde Staten en China.

Het heeft volgende beslissingen opgeleverd : sanctiepakketten tegen Rusland, opvang van Oekraïense vluchtelingen, macro-economische hulp aan Oekraïne, … enz. De sterkste ondersteuning  aan Oekraïne komt vanuit de USA en de UK.

 

Bij het bezoek op 8 november 2023 van Ursula von der Leyen (voorzitter van de Europese Commissie) aan Volodymyr Zelensky (president van Oekraïne) werd aangekondigd dat de Commissie aanbeveelt om toetredings-onderhandelingen te starten met Oekraïne, Moldavië, Bosnië en Herzegovina. Ze merkte op dat de Oekraïners hun land grondig aan het hervormen zijn ondanks de oorlog.  Meer dan 90% van de noodzakelijke stappen die moesten gezet worden  zijn voltooid.

De beslissing van een toetreding is een afwegen van twee opponenten :

- enerzijds, de toetreding van deze landen is niet evident voor een aantal van de huidige EU-landen en maakt de beslissingen binnen de EU moeilijker
- anderzijds, indien we de bevolking van deze landen geen perspectief bieden op een betere toekomst (geen corruptie meer, onafhankelijke justitie, … ) dan worden de pro-Europese politici weggestemd en komen deze landen mogelijks in de invloedssfeer van Rusland en China.

 

Want, …. de achterliggende reden voor de inval in Oekraïne is dat Poetin wil vermijden dat er ‘naast zijn deur’ een alternatief komt voor zijn Russisch bestuursmodel. Daarom is en blijft de EU een aantrekkelijk model, ook voor kandidaat-lidstaat Oekraïne.

 

 

Darmflora       

datum lezing : 7-11-2023

                       

Het  ‘Vlaams Darmflora Project’ verzamelde stoelgang monsters van meer dan vijfduizend vrijwilligers met de oorspronkelijke bedoeling de vraag te beantwoorden: wat is nu precies een gezonde darmflora?  Bij dit onderzoek ontdekte men dat er drie darmtypes zijn, symbolisch te vergelijken met drie types bos in de natuur (van oerwoud tot woestijnflora).

 

Welke factoren beïnvloeden de darmflora?

1/ de voeding: gevarieerd eten (vezelrijk,... ) en veel drinken

2/ de tijd die verloopt tussen het doorslikken van je voeding en de stoelgang

3/ de geneesmiddelen :  zoals antibiotica,  hormonen, laxativa, …

4/ de voorgeschiedenis: effecten zijn na 25 jaar nog meetbaar

5/ de omgeving, resp milieu

 

Het oorzakelijk verband tussen darmflora en ziektes is nog niet aangetoond. Wel werd vastgesteld dat bij bepaalde ziektes steeds dezelfde darmflora voorkomt.  Voorbeeld :

            -bij de ziekte van Crohn en MS stellen we steeds diarree vast

            -bij Parkinson stellen we steeds constipatie vast

Bij verder onderzoek werd vastgesteld dat, als we de stoelgang van een gezonde persoon inbrengen bij een persoon die een verstoorde darmflora heeft, deze verstoorde darmflora hersteld wordt. Vermits het niet eenvoudig is om dit op grote schaal uit te voeren wordt nu onderzocht welke bacteriën, aangemaakt in een laboratorium, zouden kunnen dienen om de stoelgang positief te beinvloeden.

 

 

 

Waarom de wereld niet naar de knoppen gaat       

datum lezing : 24-10-2023

                       

De hoeveelheid ellende in de wereld is drastisch verminderd in de loop van de eeuwen. De parameters die daarvoor bestudeerd werden zijn:

- het % van de wereldbevolking die in extreme armoede leeft (minder dan 2$/dag beschikbaar) is gedaald van 85% in 1800 naar 50% in 1966 en bedraagt nu 9%

- het % van de kinderen in de wereldbevolking die sterven voor hun 15e verjaardag is gedaald van 40% in 1950 naar 4% nu.

De totale rijkdom in de wereld is exponentieel gestegen vanaf 1800 en vooral na 1950 (wij zijn nu 30 keer rijker dan onze voorouders).  De motor voor deze stijging was de industriële revolutie (gebruik van machines) die de prijs van de producten enorm deed dalen waardoor de consumptie kon stijgen. Hieruit is het besef ontstaan dat vooruitgang voor de mensheid gekoppeld is aan innovatie. Nooit eerder waren er zoveel mogelijkheden voor innovatie.

 

Waarom zijn wij dan zo somber?  Dit kunnen we samenvatten in 3 wetten :

-1e: wet van de onzichtbaarheid van vooruitgang

-2e: wet van de snelheid van slecht nieuws 

-3e: wet van het behoud van gezeik

De wereld stond er nog nooit zo goed voor als vandaag, en we kunnen haar nog veel beter maken, als we ons daartoe inspannen. We leven niet in de beste van alle mogelijke werelden maar …er liggen nog veel betere werelden in het verschiet.

 

 

Biotech antistoffen tegen virussen                           

lezing  21-3-2023

 

Antistoffen mogen niet verward worden met vaccins.  Vaccins kunnen in principe aan de totale bevolking worden toegediend als een preventieve bescherming tegen een virus (bv corona). Het lichaam maakt dan zelf antistoffen aan die vermijden dat je ziek wordt.  Bij mensen die lijden aan een immuunstoornis of die bepaalde medicijnen nemen (bv na niertransplantatie, bij MS, …) maakt een vaccin geen antistoffen aan in het lichaam. Het Vlaams Instituut Biotechnologie (VIB) heeft een techniek ontwikkeld om antistoffen aan te maken die via een infuus aan deze patiënten kan worden toegediend.

 

Deze antistoffen worden als volgt gemaakt :

 - lama’s worden besmet met het virus (bv corona)
 - na een tijdje wordt bloed afgenomen van de besmette lama’s
 - in het labo worden de antistoffen die de lama’s hebben aangemaakt uit het        bloed van de lama’s gehaald
 - de lama-antistoffen worden in het labo gewijzigd naar menselijke-antistoffen
 - deze menselijke antistoffen worden ingebracht in vaten gevuld met gist waar    ze gekweekt worden
 - daarna worden de antistoffen gescheiden van het gist en gezuiverd

Uiteindelijk kunnen de antistoffen via een infuus aan de patiënten worden toegediend.

 

 

Artificiële intelligentie                                               

lezing   7-3-2023     

 

Door het exponentieel stijgen van de informatie op het internet ontstond de behoefte aan zoekmachines (Google). Na het intikken van een woord of een korte zin geeft Google tientallen websites die verband houden met je zoekterm. In de jaren 1990 ontstond de ‘schaaksoftware’ waarbij een computer het opnam tegen de mens. Rond 1995 ontstond de ‘vertalingssoftware’ waarbij een computerprogramma losse woorden of hele teksten vertaalde van de ene taal naar de andere.

 

In 2022 ontstonden programma’s (ChatGPT) die op basis van een aantal ‘hints’ een vloeiende tekst maken. Om dit mogelijk te maken zijn grote hoeveelheden zins-onderdelen opgeslagen in het geheugen die gekoppeld zijn aan mogelijke ‘hints’. Van zodra de ‘hints’(An en Jan, 40 jaar gelukkig getrouwd, 2 intelligente kinderen) ingetikt worden combineert het programma de zins-onderdelen in een vloeiende tekst. Het is nu ook mogelijk om op basis van ‘hints’ (aap, pingpong, woestijn) een foto te creëren.  Dit wordt ‘artificiële intelligentie’ (AI) genoemd.

 

Artificiële intelligentie zijn door de mens gemaakte programma’s die uiteindelijk gecodeerd zijn via miljarden bytes. Let wel, een computer kan niet zelf denken en kan niets zonder de input van de mens!